Operation Paperclip: Nazi’s in Amerika

Op 9 juli 2015 stond er een artikel in Trouw over het boek Nazi’s in Amerika van Eric Lichtblau, die 2 jaar daarvoor een geheim dossier in handen kreeg en naar aanleiding daarvan besloot een boek te schrijven. Het dossier ging over de geschiedenis van nazi’s in de Verenigde Staten en werd opgesteld door het ministerie van justitie die aan het eind van de jaren 70 een aparte afdeling had opgericht die oude nazi’s moest opsporen om voor het gerecht te brengen.

 Eric Lichtblau vertelt dat hij toen hij het rapport in handen kreeg niet wist dat Werner von Braun, een gerenommeerd wetenschapper die leiding gaf aan het Duitse V2-raketprogramma, een overtuigd nazi was en een onderscheiden SS-officier die goede banden had met Hitler. Zo kwamen er ongeveer zestienhonderd nazi-wetenschappers en artsen “gewoon door de voordeur” naar de VS, zo weet Lichtblau.

Deze geheime operatie heette Operation Paperclip en officieel was dit verboden voor overtuigde nazi’s, maar het was voornamelijk administratief en de militaire top keek alleen naar de mogelijke technische doorbraken. De militaire top wilde niet alleen voorkomen dat de Russen met de technologische vernieuwingen aan de haal gingen maar de VS wilden vooral hun medische en wetenschappelijke ontdekkingen binnenhalen. Ook werden er na de oorlog door de militaire inlichtingendiensten honderden nazi’s ingezet als spionnen, zoals Tom Soobsokov en Otto von Bolschwing, die werden ingezet om informatie over de Sovjet Unie te verzamelen.

De meeste nazi’s kwamen onder valse voorwendselen “via de achterdeur” de Verenigde Staten binnen. Het werd ze ook wel erg makkelijk gemaakt, niemand hield hen tegen en ze hadden valse identiteitspapieren of er was iemand in de VS die garant voor ze wilde staan. En er waren mensen van de immigratiedienst die hen hielpen de juiste antwoorden te geven. Als je bijvoorbeeld in de landbouw gewerkt had, dan was dat een aanbeveling om toegelaten te worden.

 Eén van de eerste vragen die Eric Lichtblau had is hoe het kon dat zoveel oorlogsmisdadigers naar de VS konden emigreren. In de eerste plaats had dit te maken met de Koude Oorlog die eigenlijk al was begonnen aan het eind van de tweede wereldoorlog en de tweede reden was voornamelijk het antisemitisme dat toen in veel Amerikaanse kringen populair was.